Παθήσεις

Σχετικά προϊόντα

Καρκινική Καχεξία

«Περίπου το 25% των θανάτων από καρκίνο οφείλονται στην καχεξία και όχι στον ίδιο τον όγκο».1, 2

Τί είναι η καρκινική καχεξία;

Η καχεξία είναι ένα σύνθετο μεταβολικό σύνδρομο που σχετίζεται με μία χρόνια υποκείμενη σοβαρή ασθένεια (καρκίνος, συμφορητική καρδιομυοπάθεια, νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, χρόνια λοίμωξη, καρδιακή ανεπάρκεια, κλπ.) και χαρακτηρίζεται από απώλεια μυών με ή χωρίς απώλεια λιπώδους ιστού 3, 2

Ο καρκίνος προκαλεί περίπου 8,2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως παγκοσμίως και οι επιπλοκές της καχεξίας συχνά σχετίζονται με κακοήθεις όγκους του παγκρέατος, του οισοφάγου, του στομάχου, του ήπατος, του παχέος εντέρου και του πνεύμονα, καθώς και με άλλες κακοήθειες.

Η συχνότητα της καχεξίας αυξάνεται με το προχωρημένο στάδιο της νόσου και είναι πιο συχνή σε καρκίνους που θέτουν σε κίνδυνο την κατάποση, την πέψη και την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών2. Η καρκινική καχεξία επηρεάζει περίπου το 40% των ασθενών κατά τη στιγμή της διάγνωσης και έως και 70-80% στα προχωρημένα στάδια της νόσου.

Τα αίτια της καρκινικής καχεξίας:

Η καχεξία είναι σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από υπερκαταβολισμό με φλεγμονή, αντίσταση στην ινσουλίνη, απώλεια βάρους, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας μυών (αυξημένη διάσπαση της μυϊκής πρωτεΐνης) και συχνά απώλεια σωματικού λίπους2, 3.

Συγκεκριμένα, στην καρκινική καχεξία οι παράγοντες όγκου ή/και οι αλληλεπιδράσεις όγκου-ξενιστή προκαλούν ανισορροπία μεταξύ των ενεργειακών αναγκών και της ενεργειακής πρόσληψης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του οργανισμού4.

Συνέπειες της καχεξίας στον καρκινοπαθή:

Η εμφάνιση καχεξίας περιπλέκει σαφώς τη διαχείριση των καρκινοπαθών, διότι εμποδίζει την ανοχή και την ανταπόκριση των αντινεοπλαστικών θεραπειών, επιδεινώνει την ποιότητα ζωής και μειώνει εντέλει την επιβίωση.

Η καρκινική καχεξία μπορεί να είναι η άμεση αιτία θανάτου στο 20 έως 40% των καρκινοπαθών. Αυτό το ποσοστό θνησιμότητας μπορεί να φτάσει το 80% για προχωρημένους καρκίνους, όπως ο καρκίνος του παγκρέατος και ο καρκίνος του πνεύμονα.

Ειδικές διατροφικές ανάγκες

Οι καρκινοπαθείς διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο υποθρεψίας/δυσθρεψίας, επειδή τόσο η ίδια η ασθένεια, όσο και οι θεραπείες, απειλούν τη διατροφική τους κατάσταση5.

«Η απώλεια βάρους σε ασθενείς με καρκίνο δεν είναι εύκολα αναστρέψιμη με τη συμβατική διατροφική πρόσληψη» 2

Διατροφική φροντίδα ογκολογικού ασθενούς

Ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να παρέχει εξατομικευμένες συμβουλές για την εκτίμηση των ενεργειακών αναγκών του ασθενούς, αλλά και να προτείνει ένα διατροφικό πλάνο κατάλληλο για την κάλυψη των αυξημένων πρωτεϊνικών και ενεργειακών αναγκών.5

Ως τιμές στόχοι προτείνονται : 

  • 25-30 kcal / kg / ημέρα
  • 1,2-1,5 g πρωτεΐνης / kg / ημέρα

Οι παραπάνω στόχοι χρησιμεύουν ως εύρος τιμών για τη συντήρηση ή την αποκατάσταση της άλιπης μυϊκής μάζας. Έχει προταθεί ότι μπορεί να χρειαστούν ακόμη υψηλότερες δόσεις πρωτεΐνης όταν οι ασθενείς παρουσιάζουν βαριά εξάντληση5.

Οι διατροφικές συμβουλές θα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψη την παρουσία και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, όπως ανορεξία, ναυτία, δυσφαγία, φούσκωμα, διάρροια και δυσκοιλιότητα.  Επομένως, συνιστάται να προτείνονται εξατομικευμένες διατροφικές συμβουλές στον ασθενή5.

Η διατροφική παρέμβαση περιλαμβάνει τακτικά εμπλουτισμένα τρόφιμα με τη μορφή σνακ, καθώς και σκευάσματα ειδικής διατροφής για την κάλυψη διατροφικών ελλείψεων, όταν οι ασθενείς διατρέχουν διατροφικό κίνδυνο.

Αρκετές μελέτες, οι οποίες αξιολόγησαν τη διατροφική παρέμβαση σε ασθενείς με καρκίνο με ή χωρίς τη χρήση σκευασμάτων ειδικής διατροφής, έχουν δείξει σημαντική βελτίωση στην κατάσταση θρέψης όταν συμπεριλαμβάνονταν σκευάσματα ειδικής διατροφής : αύξηση βάρους, αύξηση του ΔΜΣ (Δείκτη Μάζας Σώματος) και βελτίωση των βαθμολογιών σε ένα ερωτηματολόγιο διατροφικής αξιολόγησης.

Όταν είναι εφικτή, είναι προτιμότερο να προσφεύγετε στην από του στόματος διατροφή, προκειμένου να αποφύγετε τις παρενέργειες της εντερικής (μέσω γαστροστομίας) ή της παρεντερικής διατροφής6.

Ορισμένες πρακτικές και εξατομικευμένες διατροφικές συμβουλές

  • Διαιρέστε την πρόσληψη τροφής και αυξήστε την ποσότητα, δηλαδή τρώτε μικρότερες μερίδες πιό συχνά.
  • Προσέξτε την εμφάνιση του φαγητού προκειμένου η παρουσίασή του να είναι ελκυστική.
  • Εξαλείψτε τις περιοριστικές δίαιτες και τα προϊόντα με χαμηλά λιπαρά.
  • Επανεκτιμήστε την αξία των συνταγογραφούμενων φαρμάκων.
  • Εμπλουτίστε τη διατροφή με πρωτεΐνες (γάλα, αυγά, κρέας, κλπ.) και θερμίδες (τυρί, βούτυρο, κρέμα, κλπ.) και συμπληρώστε με από του στόματος σκευάσματα ειδικής διατροφής.

     

Βιβλιογραφία:

  1. Penna Fabio; Modulating Metabolism to Improve Cancer-Induced Muscle Wasting Oxid Med Cell Longev.
  2. Dev Rony; Measuring cachexia-diagnostic criteria, 2019, Ann Palliat Med. 2019 Jan;8(1):24-32.
  3. Alfonso J Cruz-Jentoft et Al.;Sarcopenia: European consensus on definition and diagnosis: Report of the European Working Group on Sarcopenia in Older People Age Ageing 2010 Jul;39(4):412-23.
  4. Maria Rohm; Energy metabolism in cachexia EMBO Rep 2019 Apr;20(4):e47258.
  5. Arends J. ; ESPEN guidelines on nutrition in cancer patients Clinical Nutrition Volume 36, Issue 1, February 2017, Pages 11-48.
  6. Haute Autorite de Sante, Stratégie de prise en charge en cas de dénutrition protéino-énergétique chez la personne âgée ; Service des recommandations professionnelles / Avril 2007.