Παθήσεις

Σχετικά προϊόντα

Καρδιακή ανεπάρκεια

«Η καρδιακή καχεξία εμφανίζεται σε ποσοστό 20-30% των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια».1

Τι είναι η καρδιακή ανεπάρκεια;

Η νόσος κατά την οποία η καρδιά αδυνατεί πλέον να διοχετεύσει την απαραίτητη ποσότητα αίματος στο σώμα, ώστε αυτό να επιτελέσει τις φυσιολογικές λειτουργίες του.

Τα αίτια της καρδιακής ανεπάρκειας

Η πιο συχνή αιτία της καρδιακής ανεπάρκειας είναι η στεφανιαία νόσος. Όμως και το έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί να νεκρώσει τμήμα της καρδιάς και κατ’ επέκταση τη λειτουργικότητά της. Υπάρχουν και άλλες αιτίες για την εκδήλωση καρδιακής ανεπάρκειας2,3.

Καρδιακή ανεπάρκεια και καχεξία

Η χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια είναι μία νόσος που οδηγεί σε προοδευτική και συχνά μη αναστρέψιμη απώλεια βάρους. Η καρδιακή καχεξία ορίζεται ως απώλεια βάρους μεγαλύτερη από 6% σε σύγκριση με το αρχικό βάρος ή ακούσια απώλεια βάρους απουσία οιδήματος.  Συνοδεύεται από απώλεια άλιπης μυϊκής μάζας και ατροφία του μυοκαρδίου.  Η καρδιακή καχεξία εμφανίζεται σε ποσοστό 20-30% των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια1.

Τα αίτια της καρδιακής καχεξίας

Η μείωση στην κατανάλωση τροφών είναι η κύρια αιτία εμφάνισης καρδιακής καχεξίας. Επίσης, ως αιτίες είναι η εντερική δυσαπορρόφηση, αλλά και οι αυξημένες ενεργειακές ανάγκες σε κατάσταση ηρεμίας, καθώς και η αύξηση της σωματικής άσκησης.

Απαιτείται διατροφική αξιολόγηση για τον εντοπισμό διατροφικών περιορισμών ως μέρος της καρδιαγγειακής πρόληψης και δεν δικαιολογούνται πλέον στο στάδιο της καρδιακής καχεξίας. Ο εμπλουτισμός του διαιτολογίου και ο διαχωρισμός των τροφίμων είναι οι πρώτες διαιτολογικές παρεμβάσεις για την κάλυψη των ενεργειακών και πρωτεϊνικών αναγκών.
 

Οι συνέπειες της καχεξίας στην καρδιακή ανεπάρκεια

Η μη έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της καρδιακής καχεξίας αυξάνει τις πιθανότητες θανάτου κατά 30% (συμπέρασμα μετά από 18 μήνες παρακολούθησης ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια).4

«Ασθενείς με ΔΜΣ < 18,5 παρουσιάζουν πολύ μεγάλη αύξηση θνησιμότητας».5

Στον ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια και απώλεια βάρους ο στόχος είναι:

  • Να μπορέσει ο ασθενής να αναπληρώσει τα ενεργειακά του αποθέματα και τη μυϊκή του μάζα, προσέχοντας παράλληλα να ακολουθήσει μία δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο, σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό και το φροντιστή.

Διαδεδομένες ιδέες οι οποίες είναι όμως λανθασμένες : 6

  • «Έχω οιδήματα, άρα μάλλον έχω πολλά υγρά και πρέπει να τα περιορίσω». 

Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής θα περιορίσει τη λήψη υγρών, αλλά δε θα προσέξει την πρόσληψη νατρίου. 

  • «Αν δεν ακολουθήσω ένα αυστηρό διαιτολόγιο χωρίς καθόλου αλάτι, θα είναι κακό για την καρδιά μου και συνεπώς για την υγεία μου» 

Ένα αυστηρό διαιτολόγιο χωρίς καθόλου αλάτι προκαλεί ανορεξία

Σε περίπτωση καρδιακής υποθρεψίας, υπάρχουν ειδικά σκευάσματα διατροφής, υπερπρωτεινούχα υπερθερμιδικά χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι και νερό, προκειμένου να υποστηριχθεί η διατροφή σας σε πρωτεΐνες και ενέργεια. Συμβουλευτείτε τον καρδιολόγο σας.

Χρήσιμες συμβουλές για τον περιορισμό νερού και αλατιού6

  • Ο περιορισμός τους αποτρέπει την αύξηση βάρους και το οίδημα. Η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλεί κατακράτηση υγρών και αλατιού στο σώμα.
    Να θυμάστε ότι : «Το αλάτι  είναι που κατακρατεί το νερό»
  • Μην επιβάλλετε μία αυστηρή δίαιτα χωρίς καθόλου αλάτι, διότι μειώνει την όρεξη. (Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας).
  • Ζυγιστείτε τακτικά και αναλύστε τις μεταβολές και τις διακυμάνσεις του σωματικού βάρους, γνωρίζοντας πώς να διακρίνετε και να ερμηνεύσετε τις αλλαγές που παρατηρείτε.

    Σε περίπτωση αύξησης σωματικού βάρους:

    • Αντιμέτωπος με μία αύξηση βάρους η οποία οφείλεται σε αύξηση της μυϊκής μάζας: «Αισθάνομαι καλά, σηκώνομαι και κινούμαι πιό εύκολα, κερδίζω σε αυτονομία».
    • Αντιμέτωπος με μία αύξηση βάρους η οποία οφείλεται σε κατακράτηση νερού και αλατιού: «Αισθάνομαι άσχημα, το βάρος μου αυξάνεται γρήγορα (περισσότερο από 2 κιλά / εβδομάδα), αισθάνομαι κουρασμένος, έχω πρησμένα πόδια». 

    Σε περίπτωση απώλειας σωματικού βάρους:

    • Απώλεια βάρους που σχετίζεται με βελτίωση της καρδιακής ανεπάρκειας : «Αισθάνομαι καλά, έχω λιγότερη δύσπνοια, τα πόδια μου είναι λιγότερο πρησμένα, ουρώ περισσότερο, χάνω βάρος γρήγορα και κερδίζω σε αυτονομία».
    • Απώλεια βάρους που σχετίζεται με υποθρεψία: «Νιώθω ότι είμαι πιό κουρασμένος, κινούμαι λιγότερο καλά, έχω λιγότερη δύναμη και νοιώθω δυσκολία για να σηκωθώ, χάνω τους μυς μου.» (Monique Ferry)

*Οι παραπάνω οδηγίες είναι συμβουλευτικού χαρακτήρα. Σε καμμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν την παρακολούθηση ή τη θεραπεία που παρέχεται από εναν ειδικό ιατρό.

Βιβλιογραφία:

  1. Kalantar-Zadeh, Nutritional and Anti-Inflammatory Interventions in Chronic Heart Failure, Am. J Cardiol 2008 Jun 2; 101 (11Α):89Ε-103Ε.
  2. Καρδιακή Ανεπάρκεια: Από τη διάγνωση στη θεραπεία», Εταιρεία Μελέτης και Έρευνας της Καρδιακής Ανεπάρκειας, 2005
  3. Dar O; Cowie MR. The Epidemiology and Diagnosis of Heart Failure. In Hurst’s The Heart. 12th:713-723. Fuster V (ed). Andover Publishing (2007).
  4. Anker et al. Wasting as independent risk factor for mortality in chronic heart failure. Lancet 1997 ; 349 :1050-3.
  5. Curtis et al. The obesity paradox. Arch Int Med2005; 165:55-61
  6. www.omedit-idf.fr/wp-content/uploads/2016/07/denutrition2.pdf (M. Ferry).