Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου

Τί είναι οι Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ΙΦΝΕ);

Οι ΙΦΝΕ είναι φλεγμονές ενός ή περισσοτέρων τμημάτων του εντερικού σωλήνα που επηρεάζει τη φυσιολογική πέψη των τροφών και τη σύσταση των κοπράνων. Οι ΙΦΝΕ αναφέρονται κυρίως σε δύο ευρείες κατηγορίες επαναλαμβανόμενων φλεγμονωδών διαταραχών του εντέρου: τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα.^2,3

Η διάγνωση και τα αίτια των ΙΦΝΕ

Οι ΙΦΝΕ διαγιγνώσκονται συχνότερα σε νέους ηλικίας 20 έως 30 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία^1,4. Το 20% των περιπτώσεων αφορούν παιδιά¹. Το 10-30% των ασθενών είναι άνω των 60 ετών⁴.

Η αιτία των ΙΦΝΕ δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί, αλλά είναι πιθανό να οφείλεται σε  ασυνήθιστα επιθετικές και προσαρμοσμένες ανοσολογικά αποκρίσεις σε ένα υγιές και φυσιολογικό εντερικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα τη φλεγμονή³. Η διάρροια, ο κοιλιακός πόνος, η αναιμία και η κόπωση είναι κοινά συμπτώματα των ενεργών ΙΦΝΕ⁴.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι παιδιατρικές μορφές ΙΦΝΕ χαρακτηρίζονται από μία πιό περίπλοκη πορεία της νόσου, έντονη φλεγμονώδη δραστηριότητα και συχνή ανάγκη για κορτικοστεροειδή και ανοσοκατασταλτική θεραπεία σε σύγκριση με τις μορφές των ΙΦΝΕ σε ενηλίκους⁴.

ΙΦΝΕ και διατροφή

Κατά τη διάρκεια της φάσης ύφεσης, η πλειονότητα των ασθενών με ΙΦΝΕ μπορεί να έχει πλήρη από του στόματος σίτιση. Τα χαρακτηριστικά μιάς υγιεινής διατροφής κατά τη διάρκεια της ύφεσης της ΙΦΝΕ είναι παρόμοια με αυτά ενός ατόμου χωρίς ΙΦΝΕ. Μία υγιής και ισορροπημένη διατροφή είναι πολύ σημαντική στις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου. Εν μέρει μπορεί κάποιες τροφές να επιτείνουν τη φλεγμονή και εν μέρει μπορεί να υπάρχει δυσκολία λόγω της φλεγμονής να απορροφηθούν σημαντικά θρεπτικά συστατικά από τις τροφές.

Επιστημονικές κατευθυντήριες οδηγίες

Η ESPEN δημοσίευσε πρόσφατα συστάσεις της για  τους ασθενείς με ΙΦΝΕ (συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Crohn και της ελκώδους κολίτιδας), τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά⁵.

Η ESPEN υπογραμμίζει τον κίνδυνο υποθρεψίας σε ασθενείς με ΙΦΝΕ, δικαιολογώντας αυξημένες ανάγκες σε πρωτεΐνες μεταξύ 1,2 και 1,5 g / kg σωματικού βάρους / ημέρα.

Αντιθέτως, δεν έχει γίνει ειδική σύσταση σχετικά με τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία σε αυτούς τους ασθενείς, αν και η ESPEN αναγνωρίζει ότι η δυσαπορρόφηση των θρεπτικών ουσιών στο έντερο μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις.

Λύσεις στη φάση της έξαρσης

Κατά τη φάση της έξαρσης της ΙΦΝΕ, οι ανάγκες των ασθενών σε ενέργεια και πρωτεΐνες είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Ο ιατρός σας μπορεί να σας προτείνει τη συμπλήρωση του διαιτολογίου σας με σκευάσματα ειδικής διατροφής κατάλληλα για την αντιμετώπιση των αυξημένων διατροφικών αναγκών ασθενών με ΙΦΝΕ.

Χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι εξαιρετικές πηγές αντιοξειδωτικών θρεπτικών ουσιών και φυτοχημικών που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του οξειδωτικού στρες. Η κατανάλωση ζυμώσιμων ινών αυξάνει τη ζύμωση και συνεπώς την παραγωγή λιπαρών οξέων μικρής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένου του βουτυρικού, στο παχύ έντερο. Τα τρόφιμα που δεν είναι καλά ανεκτά θα πρέπει να προσδιορίζονται ξεχωριστά.  Οι κλινικοί διαιτολόγοι μπορούν όχι μόνο να βοηθήσουν στον εντοπισμό τροφίμων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα, να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις, αλλά και να σας μάθουν να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων. Πρεβιοτικά και προβιοτικά μπορεί να ενδείκνυνται σε ορισμένους ασθενείς. Τα συχνά και μικρά γεύματα μπορούν επίσης να βοηθήσουν.

Οι άνθρωποι που συνεχίζουν να υποφέρουν από δυσαπορρόφηση ή που δεν είναι σε θέση να καταναλώσουν ή / και να απορροφήσουν επαρκή θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα στη διατροφή τους μπορεί να χρειάζονται συμπλήρωμα σε μακρο- και μικρο-συστατικά³.

Υπάρχουν ειδικά σκευάσματα διατροφής που μπορούν να βοηθήσουν τόσο στη μείωση της φλεγμονής, όσο και στην αύξηση της απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών κατα τη φάση της έξαρσης της νόσου. 

Βιβλιογραφία

1. (2019, 10 16). AFA_Crohn – RCH – France. Récupéré sur Maladie de Crohn & RCH: https://www.afa.asso.fr/categorie/maladie-de-crohn-rch.html
2. Mahesh Gajendran et Al. comprehensive review and update on Crohn’s disease Dis Mon 2018 Feb;64(2):20-57.
3. Edward L Barnes et Al. Modifiable Risk Factors for Hospital Readmission Among Patients with Inflammatory Bowel Disease in a Nationwide Database Inflamm Bowel Dis 2017 Jun;23(6):875-881.
4. Karen Kemp et Al. Second N-ECCO Consensus Statements on the European Nursing Roles in Caring for Patients with Crohn’s Disease or Ulcerative Colitis 2018 Jun 28;12(7):760-776.
5. Stephan C Bischoff et Al. ESPEN practical guideline: Clinical Nutrition in inflammatory bowel diseaseClin Nutr. 2020 Mar;39(3):632-653.